والنتینا ترشکووا
در ساعت 30 : 12 روز 16 ژوئن 1963، "مرغ نوروزی"، گزارش داد: «افق را میبینم. یک نوار زیبا به رنگ آبی روشن. این زمین است. چه زیباست! همه چیز خوب پیش میرود.». "مرغ نوروزی"، اسم رمز والنتینا ترشکووا، اولین زنی بود که به مدت سه روز در فضا بود و 48 بار دور مدار زمین گشت. این، در آن هنگام، بیش از مجموع زمان پرواز تمام فضانوردان مرکوری آمریکا در مدار زمین بود.
والنتینا ترشکووا در 6 مارس 1937، در یک خانواده دهقانی در منطقه یاروسلاو اتحاد جماهیر شوروی سابق به دنیا آمد. در سن 18 سالگی، کمی بعد از آغاز کار در یک کارخانه نساجی، به کلوب چتربازان آماتور پیوست. اولین پرش خود را در 22 سالگی انجام داد.
اوایل سال 1961 برنامه فضایی شوروی در نظر داشت زنان را به فضا بفرستد. شرایط دادن تقاضا چنین بود: چترباز باشند، 170 سانتیمتر قد، کمتر از 70 کیلوگرم وزن، و زیر 30 سال. در سال 1962، از میان 400 زن متقاضی، 5 نفر انتخاب شدند، که والنتینای 24 ساله یکی از آنان بود.
در آن زمان، به علت فضای سیاسی بین المللی، این برنامه سری بود. به همین دلیل، زمانی که ترشکووا میخواست برای طی دوره آموزش برود، به مادرش گفت که به یک اردوگاه آموزشی برای پرش آزاد میرود. مادرش، پس از پرواز، از طریق رادیو مطلع شد که دخترش به فضا رفته است.
این پرواز قرار بود در اوایل ژوئن انجام شود و بنابراین فقط 15 ماه فرصت برای طی دوره آموزشی وجود داشت. از آن جایی که فرستادن اولین زن به فضا، بیشتر اهداف تبلیغاتی را دنبال میکرد، آموزشهای اولیه زنان همانند مردان نبود و شامل مطالعه تئوری موشک، پرش با چتر، و گذراندن زمان در جت آئروبیک، انجام تستهای ایزولاسیون، تستهای سانتریفوژ و پرواز با جتهای جنگنده بود.
مسافرت وستوک 6 به گونهای برنامهریزی شده بود که در فضا با وستوک 5،که دو روز قبل پرواز کرده بود، در دو مدار، در فاصله 5 کیلومتری ملاقات کند. تروشکووا قرار بود در وستوک 6، به فضا برود. برای پرواز وستوک 6، روز 16 ژوئن 1963 انتخاب شد.
تروشکووا پس از تقریباً سه روز مسافرت فضایی، در 19 ژوئن 1963 در فاصله 6000 متری زمین با چتر نجات از وستوک بیرون پرید و در نزدیکی کاراگاندا، قزاقستان، فرود آمد. چند روز پس از فرود، وی بالاترین مدال افتخار شوروی، "مدال لنین" را دریافت کرد.
در 3 نوامبر 1963 وی با همسفر فضانوردش، آندریان نیکولایف با حضور خروشچف و مقامات بلندپایه دولتی، ازدواج کرد. در آن زمان، شایع شده بود که این ازدواج مقاصد تبلیغاتی داشته است و به دستور خروشچف انجام شده است، گرچه این شایعه هیچ گاه ثابت نشد. حاصل این ازدواج، تولد دختری به نام النا آندریانوونا، در 8 ژوئن 1964 بود. او اولین نفری بود که مادر و پدرش، هر دو، سفری فضایی را انجام داده بودند. این زن و شوهر بعدها جدا شدند. در شایعه دیگری گفته میشد که محققان میخواستند درباره "سکس در فضا" تحقیق کنند.
یکی از اهداف فرستادن اولین زن به فضا، تحقیق درباره اثرات مسافرت فضایی بر زنان و مردان و مقایسه آنها بود. سفر ترشکووا نشان داد که زنان و مردان در برابر فشار روانی و جسمی فضا، مقاومت یکسانی از خود نشان میدهند.
پس از پرواز
والنیتنا پس از این پرواز در سال 1969، به تحصیل در رشته مهندسی فضایی پرداخت. در سال 1977 دکترای مهندسی گرفت. مشاغل سیاسی بعدی وی عبارت بودند از: عضویت در پارلمان شوروی، عضویت در پرزیدیوم پارلمان، عضویت در کمیته مرکزی حزب کمونیست، پرزیدنت کمیته زنان شوروی.
احتمال داده میشود که والنتینا برای وشخود، میسیونی که شامل پیادهروی در فضا بود، آموزش یافته باشد، اما این پرواز هرگز انجام نشد و در سال 1969 برنامه فضانوردی زنان منحل شد. تازه در سال 1982 بود که زن بعدی به فضا رفت.
او در سال 1997 از نیروی دریایی و هیئت فضانوردی بازنشسته شد. پس از فروپاشی شوروی، ترشکووا پستهای سیاسی خود را از دست داد، اما پرستیژ او همچنان پابرجا باقی ماند.
وی تاکنون مدالها و جوایز گوناگونی از کشورهای مختلف دریافت کرده است. یک دهانه آتشفشان در ماه به اسم او نامگذاری شده است و یک مجسمه نیمتنه اش، در مسکو در خیابان قهرمانان فضانورد نصب شده است. او همواره میخواست که زنان شوروی از حقوق برابر با مردان برخوردار باشند. با وجود این، معروف است که اعتقاد داشته که مهمترین کار زن، مادری و مراقبت از فرزندان است.
او که در سالهای اخیر زندگی آرامی را در مسکو میگذراند، به مناسب هفتادمین سال تولدش به محل اقامت رئیس جمهور روسیه دعوت شده بود. وی در آن جا گفت که مایل است به مارس سفر کند، گرچه سفری بیب ازگشت باشد
تا به حال ?? زن در قالب فضانورد و متخصص امور فنی و مهندسی به فضا رفتهاند. در این میان پنج نفر آنها در برنامههای شوروی- روسیه شرکت داشته و ?? نفر از طرف ناسا به فضا فرستاده شدهاند.
? والنتینا ترشکوا: اولین زنی که به فضا رفت
والنتینا ترشکوا فضانورد روس اولین زنی بود که در تاریخ ششم ژوئن ???? به فضا رفت. در عین حال او اولین فرد عادی بود که به فضا رفت. او در ابتدا کارگر کارخانه پارچهبافی بود که به چتربازی علاقه داشت و در اوقات فراغتش چتربازی میکرد. ترشکوا در سال ???? در روستایی واقع در یاروسلاو ابلاست شوروی به دنیا آمد. پدرش راننده تراکتور و مادرش کارگر بود. هنگام گذراندن کلاسهای چتربازی توسط سازمان فضایی شوروی به عنوان فضانورد انتخاب شد.
پس از پرواز یوری گاگارین اولین فضانورد تاریخ در سال ???? به فضا، سرمهندس بخش راکت شوروی به این فکر افتاد که زنان را به فضا بفرستد. سال ???? ترشکوا به عنوان کاندیدای فضانوردی انتخاب شد. از میان ??? نفر داوطلب، فقط چهار نفر انتخاب شدند که در انتها ترشکوا شرایط اولیه انتخاب فضانورد زن چترباز زیر سی سال با قد کمتر از ??? سانتیمتر و وزن کمتر از ?? کیلوگرم عنوان شده بود. البته ترشکوا را نه تنها به دلیل تواناییهای ویژهاش بلکه بیشتر به دلیل پسزمینه پرولتاریایی و مرگ پدرش در جنگ فنلاند انتخاب شد. پس از آنکه ترشکوا ماموریتش را در فضا انجام داد، از او پرسیدند که اتحاد جماهیر شوروی در مقابل خدمت او به میهن چگونه باید تشکر کند. ترشکوا درخواست کرد مکان دقیقی که پدرش در آنجا کشته شده است را ببیند. این کار انجام شد و در حال حاضر آنجا بنای یادبودی در مرز روسیه و فنلاند قرار دارد. از آن به بعد ترشکوا چندین بار به فنلاند سفر کرد.
تمرینات اعزام به فضا شامل پرواز در شرایط بیوزنی، تستهای جداسازی، سانتریفیوژ، تئوری راکت، مهندسی دستگاههای فضایی، ??? پرش با چتر و آموزش خلبانی با جت جنگی MIG-??UTI میشد. افراد انتخابشده تحت آموزش و تمرین فراوان قرار میگرفتند و پنج داوطلب باقیمانده به درجه ستوان نیروی هوایی رسیدند. و بالاخره در شانزدهم ژوئن ???? ترشکوا به فضا فرستاده شد. او اولین زن و اولین فرد عادی بود که به فضا رفت. البته او در فضا دچار حالت تهوع و مشکلات دیگر فیزیکی شد. اما با این حال ?? بار دور مدار زمین گشت و نزدیک به سه روز را در فضا گذراند. ترشکوا در یک پرواز بیش از همه فضانوردان آمریکایی در فضا ماند. به علاوه عکسهایی از افق گرفت که بعدها برای شناخت لایههای جو زمین مورد استفاده قرار گرفت.
در ابتدا اتحاد جماهیر درصدد بود برنامه پرواز زنان به فضا را با جدیت دنبال کند ولی ?? سال طول کشید تا دومین زن – سوتلانا ساویتسکایا- به فضا برود و هیچیک از چهار نفر دیگر گروه فضانوردی ترشکوا هرگز پرواز نکردند. ترشکوا پس از انجام این ماموریت به آکادمی نیروی هوایی ژوکوفسکی پیوست و سال ???? در رشته مهندسی هوافضا فارغالتحصیل شد و در سال ???? موفق به دریافت دکترا در این رشته شد. از طرفی به دلیل شهرتش برای پستهای سیاسی بسیاری انتخاب شد.
از ???? تا ???? از اعضای شورای عالی بود، از ???? تا ???? رئیس شورا بود و سالها در کمیته مرکزی حزب کمونیست فعال بود. ترشکوا در سال ???? با درجه ژنرالی بازنشسته شد. یک سال بعد ترشکوا با نیکولایف تنها مرد مجردی که به فضا پرواز کرده بود ازدواج کرد.
در مراسم جشن ازدواج آنها خروشچف (رهبر شوروی سابق) به همراه افراد مهم دولت و رهبران برنامههای فضایی حضور داشتند. یک سال بعد فرزند ترشکوا و نیکولایف – النا آندریانونا- متولد شد. آندریانونا تنها کسی است که پدر و مادرش هر دو به فضا پرواز کردهاند. ترشکوا بعدها از نمایندگان مطرح شوروی در خارج از کشور شد و در اکثر فعالیتهای سیاسی، فرهنگی و زنان شوروی و سازمان ملل حضور داشت و لقب «قهرمان اتحاد جماهیر» به او داده شد که بالاترین افتخار آن دوران به شمار میرفت. به علاوه مدالهای بیشماری دریافت کرد، از جمله «مدال انقلاب اکتبر لنین»، «مدال کارل مارکس»، «مدال طلای صلح» و جایزه بینالمللی زنان «سیمبا». به علاوه عناوین «قهرمان چکسلواکی»، «قهرمان ویتنام» و «قهرمان مغولستان» نیز به او اعطا شد. سال ???? از دانشگاه ادینبارو دکترای افتخاری دریافت کرد. منطقهای در ماه نیز به نام ترشکوا نامگذاری شده است.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ترشکوا قدرت سیاسیاش را از دست داد، ولی اعتبارش حفظ شد. او همچنان قهرمان روسیه است و از دید بسیاری او در تاریخ فضایی روسیه پس از یوری گاگارین و آلکسی لئونوف مهمترین شخصیت است. ترشکوا پس از بازنشستگی همواره در اتفاقات مربوط به فضا حضور دارد و با وجود آنکه دیگر نقش مهمی ندارد، باز هم کانون توجه محافل مختلف است. ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه برای هفتادمین سالروز تولدش او را به خانهاش دعوت کرد و برایش جشن گرفت. ترشکوا میگوید دوست دارد به مریخ سفر کند، حتی اگر این سفر بیبازگشت باشد.